در برخی خانم ها هنگام برقراری رابطه جنسی، عضلات واژن به طور غیر ارادی منقبص می شوند که این اختلال اصطلاحا واژینیسموس نام دارد. این انقباضات مانع رابطه جنسی می شوند و یا رابطه با درد بسیار همراه خواهد بود. واژینیسموس تداخلی با تحریک جنسی پیدا نمی کند، اما می تواند مانع از انجام دخول شود.
واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس به انقباض غیرارادی واژن حین برقراری رابطه جنسی گفته می شود. در این زمان واژن هنگام ورود هر نوع جسم خارجی به آن منقبض شده و مانع آن می شود. فرد درد و ناراحتی زیادی را احساس می کند و باعث می شود نتواند به رابطه جنسی خود ادامه دهد. ناهنجاری های فیزیکی در بروز واژینیسموس کمتر دخیل هستند. از آن جایی که این اختلال می تواند کیفیت زندگی و رابطه زناشویی را تحت تاثیر قرار دهد و بی میلی جنسی در خانم ها را ایجاد نماید. توصیه می شود جهت درمان این عارضه به پزشک متخصص زنان مراجعه شود.
انواع واژینیسموس
واژینیسموس به دو نوع تقسیم می شود:
واژینیسموس اولیه: زمانی که به هیچ عنوان امکان دخول وجود ندارد.
واژینیسموس ثانویه: زمانی که دخول یک بار انجام می شود، اما دفعات بعدی مقدور نمی باشد. که این حالت می تواند به دلیل جراحی های زنان، تروما و یا رادیوتراپی باشد.
برخی خانم ها بعد از یائسگی دچار واژینیسموس می شوند. زمانی که سطح استروژن کم می شود، از میزان رطوبت و الستیسیته واژن کاسته می شود، رابطه جنسی با درد و استرس همراه است و در نهایت، شاهد بروز واژینیسموس خواهیم بود.
علائم و نشانه های واژینیسموس
علائم واژینیسموس می تواند در افراد مختلف، به صورت های گوناگون ظاهر شود. از جمله علائم این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاربت دردناک (دیسپارونی)
- دخول سخت و یا غیر ممکن
- درد جنسی طولانی مدت بدون علت مشخص
- احساس درد هنگام قرارگیری تامپون
- اسپام عضلانی هنگام برقراری رابطه جنسی
- احساس سوزش حین دخول
- کاهش میل جنسی
دردی که احساس می شود می تواند خفیف و یا شدید باشد.
علت بروز واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس، اختلالی است که می تواند در پی استرس های فیزیکی، روانی و یا هر دو ایجاد شود. معمولا این اختلال زمانی رخ می دهد که فرد انتظار آن را ندارد.
محرک های روانی واژینیسموس
- ترس، به عنوان مثال ترس از بارداری
- مشکلات ارتباطی
- سابقه تجاوز و یا اتفاقات مشابه
- تجربه بد و دردناک از رابطه جنسی
- استرس و افسردگی
محرک های فیزیکی واژینیسموس
- عفونت، مانند عفونت مجاری ادراری و یا عفونت های قارچی واژن
- شرایط پزشکی مانند ابتلا به سرطان و یا لیکن اسکلروزیس
- زایمان
- یائسگی
- سابقه انجام جراحی لگنی
- عوارض جانبی مصرف دارو
- خشکی واژن
- عفونت مجاری ادراری
- آسیب دیدگی عضلات واژن بر اثر زایمان
واژینیسموس چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص واژینیسموس با توجه به علائمی که بیمار وصف می کند توسط بهترین متخصص زنان صورت می گیرد. پزشک هم چنین به بررسی موارد زیر نیز خواهد پرداخت:
- زمان اولین علائم احساس شده است
- تعداد دفعات بروز اختلال
- چه عواملی، باعث تحریک و تشدید اختلال می شوند
- سوابق جنسی بیمار از جمله سابقه هر گونه تروما و یا تجاوز نیز باید بررسی گردد.
در کل، تشخیص و درمان واژینیسموس از طریق معاینه لگنی امکان پذیر می باشد.
ترس از معاینه لگنی در بانوان مبتلا به واژینیسموس
کاملا طبیعی است که خانم های مبتلا به واژینیسموس، ترس انجام معاینه لگنی را داشته باشند. به همین خاطر، در چنین مواردی، معاینه باید به گونه ای انجام شود که آرامش و راحتی بیمار حفظ شود.
جهت معاینه می توان از بیمار خواست که از دست ها و یا ابزارهای پزشکی برای نفوذ بهتر به واژن استفاده کند. بهتر این است که پزشک، مراحل معاینه را قدم به قدم برای بیمار خود توضیح دهد.در طول معاینه، علائمی از عفونت و یا اسکار نیز بررسی خواهد شد.
همان طور که قبلا نیز اشاره شد، عوامل فیزیکی در بروز واژینیسموس و انقباض عضلات واژن دخیل نیستند. این بدین معناست که پزشک دلیل دیگری برای بروز این اختلال پیدا نخواهد کرد.
درمان واژینیسموس
واژینیسموس، اختلال قابل درمانی است. در ابتدا، هر گونه علل از جمله عفونت باید شناسایی و نسبت به درمان اقدام صورت گیرد، قبل از این که درمان واژینیسموس آغاز گردد.
هدف از درمان، کاهش تنگ شدن ناگهانی عضلات در پی ترس از درد و هم چنین مقابله با سایر انواع ترس است که می توانند منجر به واژینیسموس شوند.
درمان اغلب شامل ترکیبی از درمان های زیر می باشد:
تمرینات کگل برای درمان واژینیسموس
تمرینات کگل شامل انقباض و رها کردن عضلات کف لگن به منظور کنترل عضلات کف لگنی می باشد. این تمرینات مفید علاوه بر واژینیسموس در درمان بیماری های دیگری مانند بی اختیاری ادرار موثر هستند.
آموزش و مشاوره
ارائه اطلاعاتی در خصوص آناتومی جنسی خانم ها و سیکل تحریک جنسی که به افراد کمک می کند تا درک بهتری نسبت به احساس درد و روند رابطه جنسی پیدا کنند. همچنین مشاوره با روان درمانگر یا سکس تراپیست می تواند باعث غلبه به آسیب های روحی و عاطفی که سبب بروز واژینیسموس شده است کمک نماید.
تمرینات روانی برای درمان واژینیسموس
این تمرین به افراد کمک می کند تا عوامل روانی را شناسایی کنند و سعی در رفع آن ها داشته باشند. کاهش حساسیت به لمس و دخول توسط خود فرد یکی از این تمرین ها می باشد. از خانم ها خواسته می شود روزانه نسبت به لمس ناحیه تناسلی و واژن خود اقدام کنند، بی آن که دردی را برای آن ها به همراه داشته باشد. بعد از لمس نواحی اطراف واژن، فرد تشویق به لمس و باز کردن لب های واژن و یا لابیاها نیز خواهد شد. مرحله بعد، وارد کردن انگشت می باشد.به این صورت که در ابتدا با یک انگشت و سپس دو انگشت تمرین ها باید انجام شود.
درمان واژینیسموس با تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس علاوه بر جنبه های زیبایی، در درمان بسیاری از بیماری ها مانند واژینیسموس کمک کننده است. تزریق بوتاکس می تواند باعث کاهش انقباضات ماهیچه ای شده و از اسپاسم غیرارادی عضلات واژن جلوگیری می کند. همچنین در کاهش درد موثر می باشد.
درمان واژینیسموس با لیزر
لیزر یکی از روش های موثر در درمان واژینیسموس است که باید تحت نظر متخصص زنان انجام شود. در این روش به بیهوشی و طی کردن دوران نقاهت طولانی نیست و در مدت زمان کمی می توان به نتیجه مطلوب رسید
بیشتر بخوانید : لابیاپلاستی چیست؟
نکته ای که باید به آن اشاره کنیم این است که درمان موفق واژینیسموس زمان می برد، که البته واکنش ها نسبت به درمان متفاوت خواهد بود. بعید به نظر می رسد که واژینیسموس به جراحی نیاز داشته باشد.
خانم هایی که نگران علائم مرتبط با واژینیسموس هستند، می توانند با مراجعه و مشورت با پزشک از مزایای درمان موثر بهره مند شوند.
کلام آخر
همان طور که در این مقاله به آن پرداختیم انواع مختلفی واژینیسموس وجود دارد و علائم نیز در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. میزان درد نیز می تواند خفیف و یا شدید باشد. دلایل روانی، پزشکی و یا هر دو می توانند در بروز واژینیسموس دخیل باشند و درمان با هدف تسکین درد و رفع ترس از برقراری رابطه جنسی انجام می شود.
