خشکی واژن یکی از رایج ترین مشکلاتی است که در زنان هنگام دخول و یا در زمان یائسگی ظهور پیدا می کند و آنان را با محدودیت ها و عوارضی مواجه می سازد.
خاتم دکتر بهمن پور جراح زیبایی زنان در این سال ها فعالیت های گسترده ای را در زمینه درمان بیماری ها و مشکلات زنانه داشتند و روزانه تعداد قابل توجهی از مراجعین را معاینه و درمان می کنند. این مشکل را می توان برای دو دوسته از افراد تقسیم بندی کرد خانم هایی که در حین رابطه جنسی احساس راحتی ندارند و خیسی قبل از مقاربت سختتر برای آنها اتفاق میفتد که به همین دلیل اکثرا رابطه جنسی دردناکی را تجربه می کنند و یا حتی گزارش بی میلی جنسی در خانم ها شده است اما دسته دوم خانم های میانسالی هستند که پس از دوره یائسگی دچار خشکی واژن شده اند و درصدد این هستند که به حالت قبل از یائسگی خود برگردند.
خشکی واژن
خشکی واژن از جمله مشکلاتی است که بسیاری از زنان با آن در گیر می شوند و معضلی است که باید برای خروج از آن ابتدائا به درستی بشناسیدش سپس در پی راه های درمانی آن بر آیید.خشکی واژن معلول علت های مختلفی است ( در ادامه در بخش های مجزا به آن خواهیم پرداخت) که در زنان با سن بالا بیشتر بروز و ظهور دارد.
آمار زنانی که روزانه در اثر بروز این بیماری به مطب ها و مراکز درمانی مراجعه می کنند بسیار زیاد است ولی نمی توان درصد دقیقی از خانم های مبتلا ارائه داد.
این شرایط بسیار ناخوشایند است و باعث احساس خشکی در واژن، خارش یا سوزش می شود که می تواند در هنگام رابطه جنسی و مقاربت بسیار دردناک باشد. همچنین ممکن است بیشتر از حد معمول نیاز به دفع ادرار خود داشته باشید یا ممکن است عفونت های ادراری مکرری نیز داشته باشید. خشکی واژن همچنین می تواند باعث ناراحتی هنگام ادرار شود.
علاوه بر یائسگی، چندین مورد دیگر در ایجاد خشکی واژن نقش دارند، از جمله:
- استفاده از داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی
- داشتن سابقه شیمی درمانی
- انجام هیسترکتومی
نام علمی خشکی واژن در خانم های یائسه، آتروفی واژن می باشد. خشکی واژن شما می تواند تأثیر بسیار منفی بر زندگی جنسی شما بگذارد زیرا می تواند موجب دردناک شدن مقاربت شود. شما ممکن است احساس رضایت یا تمایل به شرکت در رابطه جنسی نداشته باشید و شریک زندگی شما نیز تحت تأثیر قرار می گیرد.
علائم خشکی واژن
خشکی واژن در خانم ها عوارض و مشکلاتی را پیش می آورد که می توانند از طریق آنها خشکی واژن را در خود تشخیص دهند. از جمله این علائم:
• احساس سوزش در نواحی واژینال
• خارش واژن
• به وجود آمدن زخم در واژن
• درد و ناراحتی در ناحیه واژن
• زنان در اثر خشکی واژن لذت جنسی خود را از دست می دهند
• درد و نارحتی هایی که در هنگام رابطه جنسی پدید می آید
• گاها در هنگام رابطه جنسی و یا بعد از آن خونریزی هایی رخ می دهد
• بروز عفونت های پی در پی
لازم به ذکر است که بسیاری از عواملی که در بالا بیان شد نتیجه مستقیم کاهش سطح استروژن در خانم ها است. در واقع بدین معنا، زمانی که استروژن در خانم ها کاهش می یابد در نتیجه ی آن واژن با خشکی روبرو می شود و در نهایت علائمی را پدید می آورد که به آن خشکی واژن می گویند.
* نکته ای را در خصوص استروژن و عملکرد آن در بدن باید خدمت عزیزان یاد آور شویم. همانطور که می دانید استروژن در بدن باعث جوانی و شادابی و طراوت بدن و صورت زنان می شود. نقش این هورمون در ناحیه واژن این است که بخش های داخلی و دیواره ها را مرطوب نگه داشته تا زنان در هنگام رابطه جنسی احساس بهتری داشته باشند. البته این رطوبت در حفظ کیفیت ظاهر و کاهش درد ها و نیز تحریک پذیری این بخش نیز تاثیر گذار است. هنگامی که این هورمون کاهش می یابد ما شاهد بروز مشکلاتی چند در این بخش از بدن زنان خواهیم بود.
اقداماتی که پزشک در خصوص تشخیص خشکی واژن انجام می دهد؟
- در مورد علائم مربوط به واژن و سایر علائم شما سؤال می کند.
- از شما درباره تغییرات قاعدگی سؤال می کند.
- گاهی برای بررسی بیشتر، آزمایش درخواست می کند.
هیچ آزمایش خاص و رایجی نمی تواند آتروفی و خشکی واژن را تشخیص دهد. پزشک معمولاً تشخیص را بر اساس علائم می دهد. ممکن است شرم آور و ناراحت کننده باشد که درباره چنین جزئیات شخصی صحبت کنید اما پزشکان عادت دارند این نوع مکالمات را انجام دهند. کمک گرفتن اولین قدم برای مدیریت علائم است.
چه علت هایی در بروز خشکی واژن دخیل اند؟
دکتر بهمن پور علاوه بر کاهش ترشح هورمورن استروژن، عللی دیگر را نیز در بروز این بیماری در زنان ذکر کردند که بدین قرار است:
- ورزش های شدید زنان می تواند مشکل خشکی واژن را برای زنان پدید آورد
- ازدیگر عوامل موثر شیر دهی است
- زایمان نیز می تواند تا حد زیادی در خشکی واژن اثر گذار باشد
- زنان متاسفانه این روزها با استرس های زیادی مواجه هستند و این موضوع تاثیر به سزایی در بروز خشکی واژن دارد
- زنانی که در طول مراحل درمانی خود از انواع شیوه های درمانی سرطان از جمله شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می کنند با عارضه خشکی واژن مواجه می شوند
- زنانی که تخمدان های خود را از طریق جراحی بر می دارند نیز خشکی واژن برایشان ایجاد می شود
- یکی از دلایلی که در خشکی واژن تاثیر دارد ولی کمتر به آن توجه می شود این است که گاها زنانی که با سرطان و اندومتریوز مواجه اند از سوی پزشکان داروهایی در یافت می کند که برای کاهش سطح استروژن است. این دارو ها باعث می شوند زنان با خشکی واژن روبرو شوند.
- عفونت واژن که با انجام تست پاپ اسمیر می توان از دهانه رحم نمونه برداری صورت بگیرد.
درمان خشکی واژن
بدون درمان، خشکی واژن معمولاً بدتر می شود. می توانید این داروها را برای رفع خشکی واژن امتحان کنید:
مرطوب کننده های واژن
یکی از بهترین روش ها برای کاهش خشکی واژن استفاده از مرطوب کننده واژن است. این ها مرطوب کننده های خاصی هستند که مخصوص این ناحیه حساس بدن طراحی شده اند. استفاده مناسب از مرطوب کننده واژن می تواند به حفظ رطوبت آن و تسکین علائم خشکی واژن تا حدی کمک کند.
می توانید مرطوب کننده را قبل از خواب خود استفاده نمایید. آن را دور دیواره های واژن بمالید تا جذب شود. سعی کنید از کرم مرطوب کننده یا کرم مخصوص واژن استفاده کنید. از استفاده صابون های معطر، مرطوب کننده ها یا سایر لوازم بهداشتی باید خودداری کرد.
از برخی محصولات بهداشتی دوری کنید
بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی شخصی حاوی مواد معطر و رنگی می باشند که می توانند بافت واژن را تا حدی تحریک یا خشک کنند. واژن حاوی تعادل ظریف باکتری های خوب و خود تمیز کننده است. از این رو نیازی به دوش گرفتن یا استفاده از صابون های معطر در اطراف ناحیه حساس واژن نیست.
مکمل های فیتواستروژن
فیتواستروژن ها ترکیباتی هستند که می توانند مشابه استروژن در بدن عمل کنند. آن ها در غذاهای گیاهی، مانند سویا، آجیل و دانه ها وجود دارند. یک پژوهش نشان می دهد که مصرف فیتواستروژن ها می توانند خشکی واژن و گرگرفتگی را در دوران یائسگی تا حدی بهبود بخشند. با این حال، پژوهش و تحقیقات بیشتری لازم می باشد.
تمرینات کف لگن
تمرینات کف لگن می تواند به تقویت عضلات ضعیف واژن کمک کند. با کاهش میزان هورمون استروژن، عضلات واژن ضعیف می گردند. ورزش هایی مانند کگل می توانند به تقویت عضلات ضعیف تر کمک کنند. این تمرینات نیز می توانند به افزایش جریان خون در واژن کمک کنند.
درمان خشکی واژن هنگام دخول
اولین نکته را باید در نظر گرفت که فرد از لحاظ احساسی و روانی هم آماده برقراری رابطه جنسی باشد . اضطراب ، عدم اعتماد به نفس کافی ، مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی همگی می تواند باعث سردمزاجی شما در رابطه جنسی باشد. اما در صورتی که علت های دیگر در خشکی واژن دخیل هستند به موارد زیر دقت کافی داشته باشید.
روان کننده های لوبریکانت
پیش از دخول شما می توانید مقداری از این روان کننده ها رو به واژن و یا آلت تناسلی پارتنر خود بزنید همان گونه که لوبریکانت ها به سرعت محیط واژن را خیس و مرطوب می کنند اثر آنها هم به سرعت از بین می رود و اثر آن تنها در همان لحظه احساس می شود.قبل از فعالیت جنسی، یک ماده روان کننده با پایه آب در واژن خود بمالید. استفاده از مواد روان کننده می تواند به شما در کاهش درد و ناراحتی که به طور معمول در هنگام رابطه جنسی تجربه می کنید، کمک کند زیرا به این قسمت رطوبت می دهید. به یاد داشته باشید که روغنی را انتخاب ننمایید که حاوی ژل نفتی یا گلیسیرین باشد. گلیسیرین باعث تحریک واژن می شود و ژله نفتی باعث پاره شدن کاندوم در هنگام رابطه جنسی و مقاربت می شود.
فعالیت جنسی منظم
داشتن تحریک جنسی به طور مداوم می تواند به بهبود سلامت کلی واژن کمک کند. این کار را می توانید به تنهایی یا با شریک زندگی یا حتی با استفاده از دستگاهی مانند ویبراتور انجام دهید. تحریک جنسی به افزایش جریان خون و ترشحات واژن کمک می کند و خشکی واژن را برطرف می کند. اگر با شریک زندگی خود رابطه جنسی برقرار می کنید، سعی کنید قبل از مقاربت درگیر عشق بازی باشید. این می تواند احساس تحریک بیشتری به شما بدهد تا رابطه جنسی از لذت و راحتی بیشتری برخوردار شود. این امر همچنین می تواند به تقویت جریان خون و ترشحات واژن کمک کند.
پماد های خشکی و مرطوب‌کننده‌های واژن
اما دیگر مرطوب کننده ها هستند که اثر تقریبا طولانی تری دارند که خانم ها باید آنها را هر روز و یا چند روز یک بار استفاده کنند که بهتر است مصرف آنها را پزشک خود بپرسید.
انواع راه های درمانی برای خشکی واژن در دوران یائسگی کدامند؟
راه های مختلفی برای درمان خشکی واژن در دوره یائسگی وجود دارد:
• استفاده از کرم هایی که با عنوان کرم های موضعی شناخته می شوند. با استفاده از این کرم در ناحیه واژینال می توانند این نواحی را مرطوب نگه دارند تا عارضه های ناشی از خشکی واژن بر طرف شود.
• لیزر درمانی نیز اثربخشی بالایی در بهبود وضعیت و کاهش علائم خشکی واژن دارد.
• مصرف قرص استروژن نیز از دیگر راه هایی است که می تواند به درمان خشکی واژن کمک کند. این قرص ها با افزایش ترشح استروژن در خانم ها باعث می شوند در ناحیه واژینال رطوبت لازم ایجاد شود و همین رطوبت بسیاری از عارضه ها و علائم را برطرف می نماید.
درمان خشکی واژن با لیزر چگونه است؟
یکی از نوین ترین روش هایی که در جهت درمان خشکی واژن بکار گرفته می شود لیزر درمانی است. لیزر درمانی از بهترین و موثر ترین راه هایی است که این روزها در خدمت پزشکان و بیماران قرار گرفته است و نتایج مثبتی را رقم می زند.
لیزر مونالیزا تاچ یکی از بهترین و جدید ترین لیزر هایی است که در درمان خشکی واژن تاثیرات شگرفی را از خود بجا گذاشته است و رضایت حداکثری زنان را کسب کرده است.
علاوه بر اینکه لیزر درمانی تاثیرات درمانی دارد می تواند با هدف زیباسازی و جوان سازی واژن خانم ها نیز بکار رود. امروزه آمار زنانی که اقدامات زیبایی را در کنار روند درمانی انجام می دهند کم نیستند و خوش بختانه تا حد زیادی از روند درمان خود راضی می باشند.
نکته ای ضروری درباره روش لیزر درمانی در بیماری خشکی واژن
البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که تعداد جلسات درمانی برای افراد متفاوت است. در بسیاری از زنان با سه تا چهار جلسه این روند درمانی تکمیل می شود و نتایج حاصله از درمان را شاهد خواهند بود. اما در برخی از زنان به جهت شدت خشکی واژن و شدت علائم و عوارضی که از آن بروز می کند، تعداد جلسات درمانی زیاد است. در نتیجه باید تعداد دفعاتی که زنان تحت لیزر درمانی قرار می گیرند، افزایش یابد تا اثر بخشی حاصل شود. نکته نوید بخشی که وجود دارد این است که نتیجه دهی این روش درمانی حتمی و قطعی است.
درمان خشکی واژن با لیزر چه مزایایی دارد؟
• در کوتاه ترین زمان لیزر درمانی پاسخ گوی مشکلات مختلف از جمله خشکی واژن خواهد بود و تا حد زیادی آن ها را بر طرف می کند.
• زنان می توانند بدون درد و ناراحتی تحت این درمان قرار گیرند
• بدون خونریزی روند کار انجام می شود
• بلافاصله بعد از انجام کار می توانند به منزل باز گردند زیرا که لیزر درمانی جزء درمان های سرپایی محسوب می شود.(سرپایی بدین معناست که نیازی به بستری شدن و یا مراقبت های ویژه پزشکی ندارد).
درمان خشکی واژن با لیزر چه خطراتی را در پی دارد؟
واقعیت این است، علیرغم اینکه در طول سالهای متمادی این عمل درمانی بر روی آمار بالایی از افراد قرار گرفته است گزارش هایی که حاکی از اثرات منفی و عارضه های خطرناک لیزر باشد را دریافت نکرده ایم.
خوش بختانه در سطح کشور شاهد فعالیت های گسترده ای از سوی پزشکان با تجربه و آگاه ای هستیم که در زمینه کاری خود نهایت توانمندی را از خود نشان داده اند. بر همین اساس زنان می توانند بدون دغدغه و بدون نگرانی در این مسیر گام بردارند و مشکل خود را حل کنند.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر این درمان ها را برای خشکی واژن امتحان کرده اید و هنوز هم احساس ناراحتی می کنید، باید از پزشک خود وقت بگیرید. پزشک می تواند در مورد گزینه های درمانی دیگری که می تواند به شما کمک کند با شما صحبت نماید.
پزشک شما ممکن است یک استروژن را برای بهبود آتروفی واژن توصیه کند. برخی از اشکال آن عبارتند از:
- ژل واژن
- کرم واژن
- قرص واژن
پزشک می تواند در مورد همه گزینه ها با شما صحبت کند و به شما کمک کند، گزینه مناسب خود را انتخاب کنید.
