دکتر میترا بهمن پور / انواع بیماری مقاربتی / علائم تبخال تناسلی و روش های درمان آن
۱۲ دقیقه

علائم تبخال تناسلی و روش های درمان آن

آنچه می خوانید...

نام بیماری: تبخال تناسلی یا هرپس تناسلی

علت ایجاد بیماری تبخال تناسلی: انتقال ویروس هرپس سیمپلکس

درمان تبخال تناسلی: درمان قطعی ندارد اما کنترل پذیر است

روش های انتقال ویروس تبخال تناسلی: رابطه جنسی با فرد آلوده، انتقال ویروس از خون مادر آلوده به بدن جنین، تماس پوست به پوست

تبخال تناسلی چیست؟


یکی از انواع بیماری های مقاربتی و عفونی که درصد شیوع آن بسیار بالاست و سالانه آمار زیادی از زنان و مردان به آن مبتلا می شوند بیماری تبخال تناسلی است.
در مواردی این تبخال های تناسلی، زخم ها و زایده های قابل مشاهده ای در پی ندارند اما ویروس آن از طریق روابط جنسی منتقل شده و افراد دیگر را مبتلا می کند.
این بیماری امکان دارد هم در زنان و هم در مردان ایجاد شود و باعث بروز عوارض و محدودیت هایی گردد. برای مثال افراد مبتلا نمی توانند به راحتی رابطه جنسی داشته باشند و باید با محدودیت هایی این کار را انجام دهند.
به همین دلیل یکی از مهم ترین توصیه های متخصصین در این حوزه این است که از روابط جنسی پرخطر پرهیز کنید و در صورت رابطه جنسی با فردی که در خصوص ابتلا یا عدم ابتلا وی مشکوک هستید می توانید از کاندوم استفاده کنید.


علت بیماری تبخال تناسلی


این بیماری در اثر انتقال ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود. به طور کلی دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد. هر دو نوع ویروس با رابطه جنسی دهانی یا اورال، رابطه جنسی مقعدی یا  آنال و مقاربت واژینال از بدن فرد آلوده به بدن فرد منتقل می شود و زمینه برای ایجاد بیماری تبخال تناسلی فراهم می شود.


مراحل شکل گیری و ظهور بیماری تبخال تناسلی


عفونت هرپس یا تبخال تناسلی سه مرحله کلی را طی می کند:

  • عفونت ابتدایی
  • مرحله خاموشی یا تاخیر؛ در این مرحله هیچ علائم و نشانه ای ناشی از این بیماری و عفونت مشاهده نمی شود. به همین دلیل مرحله سکون یا تاخیر نیز نامیده می شود.
  • مرحله سوم مرحله ای است که مرحله بازگشت ویروس یا عفونت خوانده می شود.

عفونت تبخال تناسلی در مواردی بازگشت می کند و علائمی  را از خود نشان می دهد که یک عاملی این ویروس را تحریک کرده و سبب ساز ظهورات بالینی آن شود.

عواملی که باعث می شود ویروس تبخال تناسلی عود کنند موارد زیر هستند:

  • استرس
  • انجام برخی از اعمال زیبایی و درمانی در بخش های مختلف بدنی که باعث می شود پوست و بدن تحریک شوند
  • کاهش توانایی سیستم ایمنی بدن افراد در زمینه مقاومت در برابر انواع ویروس ها و عفونت ها 


علائم عود بیماری تبخال تناسلی

چند روز قبل از این که بیماری تبخال تناسلی عود کند افراد نشانه هایی را در خود مشاهده می کنند که نشانگر بازگشت عفونت تبخال تناسلی است. مثلاً، خارش یا مور مور شدن بدن در ناحیه ای که تبخال شکل خواهد گرفت علامتی است که مبتلایان چند روز پیش از مشاهده علائم این بیماری تجربه خواهند کرد. تجربه درد در بخش های تحتانی کمر، باسن و پاها از دیگر علائمی است که به نوعی زنگ خطر برای عود این بیماری محسوب می شود.


علائم و نشانه های بیماری تبخال تناسلی


یکی از اشتباهاتی که در مواردی از افراد سر می زند این است که این بیماری را با زگیل تناسلی یکی می پندارند در حالی که این دو بیماری جدا از هم هستند و علائم و نشانه های آن کاملاً از هم متمایز است. از جمله نشانه هایی که می توان برای این بیماری برشمرد موارد زیر است:

  • تورم و زائده هایی روی پوست که سفید رنگ هستند یا قرمز رنگ و داخل آن ها آبدار است. تبخال تناسلی به طور کامل شبیه به تبخال هایی است که در نواحی مختلف صورت مثل لب ها ایجاد می شوند.
  • درد در نواحی شکل گیری تبخال
  • سوزش و خارش؛ درد، سوزش و خارش بعد از مدت زمان 2 الی 10 روز بعد از انتقال ویروس به بدن فرد ظهور می یابد.
  • زخم: در صورتی که تاول ها دچار ترکیدگی شود زخم ها شکل می گیرند و محتویات آن ها که چرکی و خون آلود است تخلیه می شوند. مهم ترین نقاطی که در آن ها احتمال ظهور زخم وجود دارد محل نشیمنگاه، دهان ( در صورتی که فرد رابطه جنسی دهانی یا اورال داشته باشد)، اطراف مقعد، دهانه رحم، دهانه واژن و نواحی بیرونی آلت تناسلی. به طور طبیعی بعد از گذشت دو هفته محل زخم ها بهبود پیدا می کنند به شرطی که عامل کاهنده سرعت زخم های تناسلی مانعی در مسیر بهبودی نشود. 
  • شکل گیری زخم ها باعث بروز سوزش در هنگام ادرار کردن نیز می شوند
  • شکل گیری دمل بعد از بهبودی زخم ها

در روز های ابتدایی انتقال ویروس و بیماری تبخال تناسلی افراد علائم زیر را تجربه می کنند:

  • سردرد 
  • تب
  • درد های عضلانی
  • استفراغ مختصر
  • ترشحات آبکی از واژن
  • احساس کوفتگی
  • ایجاد تورم در غدد لنفاوی موجود در کشاله ران

به تمامی علائم عفونت تبخال تناسلی علائم غیر اختصاصی گفته می شود و احتمال دارد این بیماری دیر تر شناخته شود.


انواع نقاطی که در آن ها تبخال تناسلی شکل می گیرد؟

تبخال تناسلی در ناحیه ای از پوست شکل می گیرد که عفونت در آن محل منتقل شده باشد. مثل:

در زنان: مقعد، دهانه رحم، دهانه واژن

در مردان: مقعد، دهان، نوک آلت تناسلی، تنه اصلی آلت تناسلی، کیسه بیضه و ران ها


ویروس تبخال تناسلی چگونه منتقل می شود؟

مهم ترین راه هایی که از آن طریق ویروس یا عفونت تبخال تناسلی منتقل می شود موارد زیر هستند:

  • تماس با پوست بدن فردی که به این ویروس مبتلاست.
  • تماس جنسی: در ارتباط جنسی مایع منی و ترشحاتی که از زنان تخلیه می شود نیز در انتقال این بیماری نقش دارند.
  • رابطه جنسی دهانی: در رابطه جنسی دهانی به دلیل این دهان مرطوب است به راحتی این عفونت می تواند نفوذ کند.


خطر انتقال تبخال تناسلی از مادر به جنین

همانطور که مشخص گردید این بیماری ریشه ویروسی دارد و ویروس ها با انتقال به بدن افراد منشا بروز علائم و نشانه هایی می شوند.

بنابراین باید گفت که این بیماری از طریق مادر به جنین منتقل می شوند و جنین را در معرض خطر قرار می دهد. انتقال ویروس می تواند از دو طریق باشد: اولی انتقال ویروس از طرق خون مادر، دومین راه انتقال، آلوده شدن جنین در هنگام زایمان.

به همین دلیل زنانی که در پایان دوران بارداری علائم این بیماری را در خود مشاهده می کنند و تشخیص داده می شود که به این ویروس آلوده هستند اولین اقدامی که ضروری می شود انجام زایمان به نحو سزارین است.

از کجا بفهمیم تبخال تناسلی داریم

در صورتی که با علائمی به متخصصین مربوطه از جمله متخصص زنان و متخصصین اورولوژیست مراجعه کنید در ابتدا معاینات بالینی برای شما انجام خواهد شد.  

شکل گیری تبخال تناسلی در ناحیه تنه اصلی آلت تناسلی و بیضه ها نشانه ای از بروز این بیماری است. البته در اغلب موارد تبخال ها در بخش تنه آلت تناسلی شکل می گیرد و در موارد معدودی تبخال ها روی بیضه های فرد ایجاد می شود.

در زنان اما تبخال ها در ناحیه دهانه ورودی واژن و بخش های جانبی مجاری ادراری علامتی بر بیماری تبخال تناسلی است.

در بسیاری از معاینات بالینی و گزارش هایی که از بیماران گرفته شده است آنان گزارش کرده اند که در بخش کشاله ران دچار التهاب و درد های غیر عادی شده اند. مشاهده می شود که پس از بهبود زخم ها التهاب و درد کشاله ران نیز از بین می رود.

تست خون، برداشت بافتی از تبخال ها با روش خراشیدن محدود آن ها نیز از دیگر روش های تشخیصی این بیماری محسوب می شود.در آزمایش خون میزان آنتی بادی ضد HSV (HSV IgM و HSV IgG ) اندازه گیری می شود. با این تست می توان دریافت آیا عفونت بتازگی کسب شده و یا مربوط به عود بیماری است.


تبخال تناسلی درمان پذیر است؟!!!

یکی از مهم ترین دغدغه های زنان و مردان مبتلا به این ویروس این است که آیا بیماری تبخال تناسلی درمان می شود یا خیر؟.

برای پاسخ باید گفت که این بیماری درمان قطعی ندارد و پزشکان و متخصصین می توانند صرفاً با تجویز یکسری دارو ها و انجام یکسری روش ها علائم و ظهورات بالینی این بیمار را کنترل کرده و کاهش دهند.

دارو هایی که استفاده می شود این ویروس را در بدن از بین می برند و با لیزر ها می توانید محل زخم ها و تاول ها را به طور کلی از بین ببرید.

اما این دارو ها به طور کلی این بیماری را درمان نمی کند بلکه احتمال بازگشت و عود این ویروس وجود دارد.

دارو ها در هر مرحله از بازگشت و عود علائم این بیماری دوز بیشتری می گیرند و قوی تر می شوند تا بتوانند ویروس ها را از بین ببرند.

انواع روش های کنترل علائم بیماری تبخال تناسلی


تمامی مواردی که در زیر نام برده می شود به درمان قطعی و نهایی بیماری تبخال تناسلی نمی انجامد اما تا حد زیادی توانسته اند به کنترل علائم کمک کنند.از جمله این راهکارها:

استفاده از دارو ضدویروس آسیکلوویر

این دارو در مواردی تجویز می شود که بیماران در طول سال چندین مرتبه یعنی بیش از 6 بار در سال دوره های بازگشت این بیماری را تجربه می کنند. بنابراین برای کنترل این بیماری و کاهش تعداد دفعات عود تجویز می شود و باید به طور مداوم مصرف شود.

استفاده از انواع قرص های مسکن برای کاهش دردی که ناشی از شکل گیری این بیماری است. از سوی دیگر مصرف مسکن ها تا حد زیادی علامت سوزش را نیز کاهش داده و در بعبود آن نقش اساسی از خود نشان داده است.

شستشوی دست ها بعد از لمس محل تاول ها یا زخم ها: اگر دست شما با تاول ها تماس داشته باشد و دست را به بخش های دیگر بدن بزنید سرعت بهبودی علائم کاهش پیدا می کند و با این کار ناخودآگاه به گسترش عفونت و ویروس کمک می کنید.توصیه می شود بعد از هر نوبت که زخم های تناسلی را لمس کردید دست را به طور کامل بشوئید.

شتشوی محل عفونت:در طول روز حداقل یک نوبت محل هایی که در آن تبخال تناسلی شکل گرفته است را بشوئید. علاوه بر شستشو الزامی است که محل تبخال ها تمیز و پاکیزه نگه داشته شود تا سرعت بهبودی افزایش یابد.

عدم استفاده از صابون ها و شوینده های معطر: این دسته از شوینده ها می تواند عاملی برای تحریک محل تبخال های تناسلی باشد. بنابراین برای شستشو از شوینده های دیگر و بدون بو استفاده کنید.

کاهش میزان آب رسانی به محل تبخال ها: در صورتی که آب زیادی به محل زخم ها و تاول ها برسد ایجاد التهاب قطعی است. در نتیجه روند بهبودی کند تر پیش می رود. به همین دلیل توصیه می شود که بعد از هر بار تماس آب با محل برای خشک کردن آن اقدام کنید. بهترین راه برای خشک کردن استفاده از دستمال های تمیز یا سشوار است.

استفاده از یخ برای کاهش میزان خارش در محل: در صورتی که خارش های شما زیاد شده است و این مساله شما را اذیت می کند توصیه می شود محل را سرد تگه دارید. می توانید برای این منظور از کمپرس یخ استفاده کنید. اما یخ ها را نباید به طور مستقیم روی زخم ها بگذارید.


فعالیت های جنسی افراد مبتلا به تبخال تناسلی


به کسانی که به این ویروس مبتلا هستند توصیه می شود که در دوران عود علائم این بیماری رابطه جنسی نداشته باشند و در صورتی که علائم این بیماری برطرف گردید و کاهش یافت می توانید با رعایت اصول بهداشتی و استفاده از کاندوم از انتقال این ویروس به شریک جنسی شان جلوگیری کنید.


ماندگاری ویروس تبخال تناسلی در بدن به طور دائمی

ویروس یا عفونت تبخال تناسلی مادام العمر در بدن افراد مبتلا باقی می ماند و از بین نمی رود. اما نکته ای که وجود دارد این است که این پایداری و ماندگاری طولانی مدت نباید شما را نگران کند. زیرا که امکان دارد این ویروس در بدن شخصی وجود داشته باشد اما در طی چندین سال فرد مبتلا هیچ علائم و نشانه ای از خود بروز ندهد. بنابراین مدت زمان طولانی پایداری این بیماری ارتباطی به ظهورات بالینی آن ندارد.

این عفونت در اثر عوامل تحریک کننده ظهوراتی بالینی خود را نشان می دهد و بعد از گذشت یک هفته دوره تاول و زخم به طور کامل بهبودی حاصل خواهد. بهبودی تا نوبت بعدی عود و بازگشت این بیماری ادامه دار خواهد بود. فاصله بین بهبودی و عود مجدد بیماری ممکن است که سال ها به طول بینجامد. در نتیجه مهم ترین اقدامی که باید انجام دهید این است که روش های پیشگیری از بازگشت این بیماری را به دقت انجام دهید و عوامل محرک را از بین ببرید.

توصیه های ضروری در زمینه بیماری تبخال تناسلی

  • در صورتی که با علائم این بیماری مواجه هستید در اولین فرصت به یکی از متخصصین مربوطه مراجعه کنید و بخواهید روند تشخیص این بیماری برای شما به طور دقیق انجام شود.
  • در صورتی که این بیماری در شما تشخیص داده شده است حتما از شریک جنسی خود بخواهید که در روند تشخیص و درمان این بیماری با شما همراهی کند و خود وی نیز به یکی از متخصصین امر مراجعه کند.
  • هرگز تا زمانی که روند بهبودی شما تکمیل نشده است برای انجام رابطه جنسی اقدام نکنید. زیرا که می توانید شریک جنسی تان را مبتلا سازید.
  • آمار ها نشان می دهد که زنان بیش از مردان به این بیماری دچار می شوند. زیرا که انتقال این بیماری از مرد به زن آسان تر است . به همین دلیل توصیه می شود که زنان مراقبت های جنسی بیشتری داشته باشند و به فکر سلامتی خودشان باشند.

کلام آخر در زمینه تبخال تناسلی

یکی از نکاتی که در خصوص بیماری تبخال تناسلی وجود دارد و موجب نگرانی و دغدغه مندی افراد می شود این است که این بیماری درمان قطعی ندارد. اما خوش بختانه علیرغم درمان ناپذیری این بیماری روش های کنترل این بیماری چندان دشوار نیست. افراد می توانند با رعایت نکاتی هرچند جزئی از بازگشت این بیماری جلوگیری کنند.

بنابراین توصیه می کنیم که حتما در روابط جنسی نکات بهداشتی را رعات کنید و از تعدد شرکای جنسی پرهیز کنید. به علاوه این که در صورت بروز این بیماری در خودتان حتما روند تشخیص و درمان را به موقع انجام دهید تا وضعیت شما وخیم تر نشود.

drmitrabahmanpour

دکتر میترا بهمن پور

جزو نفرات برتر بورد کشور عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران عضو انجمن جراحان زیبایی آمریکا دارای چندین مقاله معتبر خارجی و ایرانی یکی از مولفین موسسه رهپویان شریف نویسنده و آموزش دهنده موسسه رهپویان شریف استادیار دانشگاه ارائه دهنده پنج کنگره ی زنان و زایمان کشور رتبه استاد برتر از نظر نمره ارزشیابی دانشجویان دارای مدرک جراحی های زیبایی و ترمیمی زنان از آکادمی آمریکایی جراحی زیبایی زنان American Academy of Aesthetic Gynecologic Surgery

یک پاسخ
  1. سلام وقت بخیر خانم دکتر
    من خیلی وقته حدود ۵ ماه متوجه یک دانه کوچک هم رنگ ناحیه تناسلیم در لابلای زده خارش و سوزش ادرار و بوی بد و درد ندارم اما ترشحات سفید رنگ زیادم گاهی هم حالت رسوب در اطراف ناحیه تناسلیم است ،رابطه هم نداشتم ممنون میشم جواب بدید خیلی نگران آیا عفونت یا تبخال یا زگیل هست یا نه؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *